Του Κώστα Ζωντανού
Η τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας σημαίνει την προσαρμογή των φορολογικών ορίων και των αφορολόγητων ποσών σύμφωνα με τον πληθωρισμό. Αυτό γίνεται για να διατηρηθεί η αγοραστική δύναμη των φορολογουμένων και να αποτραπεί η έμμεση αύξηση της φορολογίας λόγω της αύξησης των εισοδημάτων εξαιτίας του πληθωρισμού.
Παράδειγμα:
Αν το αφορολόγητο όριο είναι 10.000 ευρώ και ο πληθωρισμός είναι 10%, τότε το όριο αυτό θα έπρεπε να αυξηθεί σε 11.000 ευρώ για να διατηρηθεί η ίδια φορολογική επιβάρυνση σε πραγματικούς όρους.
Αν όμως μείνει σταθερό, οι πολίτες θα φορολογούνται για περισσότερα εισοδήματα χωρίς να έχουν πραγματική αύξηση της αγοραστικής τους δύναμης.
Είναι ένα μέτρο που εφαρμόζεται σε αρκετές χώρες για δικαιότερη φορολογία, αλλά στην Ελλάδα δεν γίνεται συστηματικά.
Πώς επηρεάζει τους συνταξιούχους;
Η έλλειψη τιμαριθμοποίησης της φορολογικής κλίμακας επηρεάζει αρνητικά τους συνταξιούχους, καθώς οδηγεί σε αυξημένη φορολογική επιβάρυνση, ακόμα και αν η πραγματική αγοραστική τους δύναμη δεν αυξάνεται.
1. Φορολόγηση λόγω πληθωρισμού
Οι συντάξεις μπορεί να αυξηθούν ονομαστικά (λόγω αναπροσαρμογών ή αυξήσεων), αλλά αν η φορολογική κλίμακα δεν προσαρμοστεί, περισσότεροι συνταξιούχοι καταλήγουν να πληρώνουν φόρο ή να πληρώνουν περισσότερους φόρους.
2. Μείωση καθαρού εισοδήματος
Αν η σύνταξη αυξηθεί λόγω πληθωρισμού, αλλά οι φορολογικές κλίμακες παραμείνουν σταθερές, το πρόσθετο ποσό μπορεί να φορολογηθεί σε υψηλότερο συντελεστή. Αυτό σημαίνει ότι ο συνταξιούχος μπορεί να πάρει λιγότερα χρήματα στην τσέπη του.
3. Αύξηση παρακρατούμενου φόρου
Όσοι βρίσκονται κοντά σε φορολογικά όρια μπορεί να δουν μεγαλύτερη παρακράτηση στη σύνταξή τους, ακόμα και αν στην πράξη η αγοραστική τους δύναμη έχει μειωθεί λόγω πληθωρισμού.
4. Έμμεση μείωση των επιδομάτων
Αν ένας συνταξιούχος ξεπεράσει οριακά ένα εισοδηματικό όριο (π.χ. για επιδόματα ή κοινωνικές παροχές), μπορεί να χάσει την πρόσβαση σε παροχές όπως το ΕΚΑΣ, μειωμένα φάρμακα, ή κοινωνικά τιμολόγια.
Τι θα συνέβαινε αν εφαρμοζόταν η τιμαριθμοποίηση; Αν τα φορολογικά όρια αυξάνονταν σύμφωνα με τον πληθωρισμό, οι συνταξιούχοι δεν θα επιβαρύνονταν φορολογικά μόνο και μόνο επειδή οι συντάξεις τους προσαρμόστηκαν σε αυξημένες τιμές αγαθών και υπηρεσιών. Θα διατηρούσαν περισσότερη αγοραστική δύναμη και δεν θα έχαναν παροχές λόγω ονομαστικών αυξήσεων.
Σε πολλές χώρες η τιμαριθμοποίηση εφαρμόζεται αυτόματα ή έπειτα από πολιτικές αποφάσεις. Στην Ελλάδα, δεν εφαρμόζεται συστηματικά, με αποτέλεσμα οι φορολογούμενοι να επιβαρύνονται περισσότερο σε περιόδους υψηλού πληθωρισμού.
Συμπέρασμα: Η μη τιμαριθμοποίηση της φορολογικής κλίμακας λειτουργεί ως «κρυφή» φορολογική αύξηση για τους συνταξιούχους, μειώνοντας το διαθέσιμο εισόδημά τους.
Αυτό ονομάζεται “δημοσιονομική έρπουσα φορολογία”
Ο Κώστας Ζωντανός είναι Μέλος του Δ.Σ. της ΠΣΣΤΟ-ΟΤΕ
