Εισήλθαμε στην τελική ευθεία για την πιλοτική δίκη στο Συμβούλιο της Επικρατείας σε ό,τι αφορά την επιστροφή των δώρων για τους δημοσίους υπαλλήλους και τους συνταξιούχους. Η δίκη μετά την προσφυγή της ΑΔΕΔΥ είναι προγραμματισμένη για τις 6 Ιουνίου.
Τα σενάρια που υπάρχουν στην περίπτωση που η απόφαση επαναφέρει με κάποιον τρόπο τα δώρα στους δημοσίους υπαλλήλους είναι τρία με το κόστος να κυμαίνεται από 350 εκατ. ευρώ ως 1,5 δισ. ευρώ.
Αν η απόφαση είναι θετική για τους υπαλλήλους, τότε οι εκδοχές που θα εξεταστούν είναι τρείς:
1. Επαναφορά του επιδόματος των 1.000 ευρώ σε όλους τους δημοσίους υπαλλήλους, με κόστος περίπου 700 εκατ. ευρώ με 800 εκατ. ευρώ.
2. Επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού, με κόστος πάνω από 1,5 δισ. ευρώ.
3. Θέσπιση ενός επιδόματος της τάξης των 500 ευρώ για τους δημοσίους υπαλλήλους, αντίστοιχου με τα 250 ευρώ που θα δοθούν τον Νοέμβριο στους συνταξιούχους. Σε αυτή την εκδοχή το κόστος ενός ετήσιου επιδόματος 500 ευρώ στο Δημόσιο βγαίνει περίπου στα 350 εκατ. ευρώ με 400 εκατ. ευρώ.
Νομικοί κύκλοι εκτιμούν πως το Σ.τ.Ε. δεν θα μεταβάλλει στη νέα δίκη, τις αποφάσεις που είχαν ληφθεί το 2019, και βασιζόταν στο σκεπτικό ότι τυχόν επαναφορά των δώρων στο Δημόσιο θα προκαλούσε μεγάλο δημοσιονομικό κόστος, που θα έθετε σε κίνδυνο την οικονομική σταθερότητα της χώρας. Υπάρχει, ωστόσο, και το ενδεχόμενο μιας “μερικής” επαναφοράς των δώρων με τη μορφή ενός επιπλέον (13ου) μισθού στο ύψος των 1.000 ευρώ που καταβαλλόταν ως δώρο στους δημόσιους υπαλλήλους στο διάστημα 2010-2012 κι καταργήθηκε πλήρως από το 2013.
Σύμφωνα με νομικούς κύκλους, το Σ.τ.Ε μπορεί να δεσμεύσει την κυβέρνηση μόνον αν πει ότι τα Δώρα θα επανέλθουν στους μισθούς του δημοσίου και μαζί με την απόφασή του καθορίσει και το ύψος των δώρων. Αν πει δηλαδή ότι θα πρέπει να παίρνουν οι δημόσιοι υπάλληλοι δύο επιπλέον βασικούς μισθούς, τότε η κυβέρνηση δεσμεύεται να εφαρμόσει την απόφαση και ως προς το διατακτικό της, που είναι η επαναφορά των δώρων, αλλά και ως προς το ποσό.
Η απόφαση της κυβέρνησης
Εδώ θα πρέπει να τονιστεί ότι ανεξάρτητα την απόφαση που θα λάβει η ολομέλεια του ΣτΕ και η οποία δεν αναμένεται να ανακοινωθεί νωρίτερα από το τέλος του έτους, την όποια απόφαση θα την λάβει η κυβέρνηση. Και γι’ αυτό τον λόγο τα σενάρια που διαβάσατε πιο πάνω είναι απόρροια των διαρροών από το Μαξίμου. Δίχως αυτό να σημαίνει ότι θα ισχύσουν.
Ειδικά όταν γνωρίζουμε όλοι τι συνέβη με την υπόθεση των αναδρομικών, όπου ο τότε κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και πλειάδα άλλων υπουργών προέτρεπαν τους συνταξιούχους να μην προσφύγουν στην δικαιοσύνη, υποσχόμενοι ότι όλοι θα λάβουν τα αναδρομικά. Τελικά αντί να τα λάβουν όλοι, ήδη αποκλείστηκε η τεράστια πλειοψηφία, ενώ και αυτοί που δικαιώθηκαν από το Ανώτατο Ειδικό Δικαστήριο θα πρέπει να συνεχίσουν τις δίκες, προκειμένου στο τέλος του δικαστικού αγώνα και αφού υπάρξουν τελεσίδικες αποφάσεις να; περιμένουν το πότε θα λάβουν τα αναδρομικά. Και βέβαια να επαναλάβουμε ότι δεν μιλάμε για το σύνολο των συνταξιούχων, αλλά 350.000 περίπου.
Πάντως με τις μέχρι τώρα πληροφορίες από το υπουργείο Οικονομικών το πιθανότερο είναι να υπάρξει ένα επίδομα μεταξύ των 400 και 500 ευρώ, το οποίο ίσως ανακοινωθεί από τον πρωθυπουργό στην ΔΕΘ.
Η ιστορία
Η υπόθεση των Δώρων επανέρχεται στο προσκήνιο μετά από πολλά ορόσημα που έλαβαν χώρα από τα 2010 και μετά.
Το 2010 ψηφίζεται το πρώτο μνημόνιο (νόμος 3845/2010) με τον οποίο τα Δώρα για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους από 2 πλήρεις μισθούς το χρόνο, περιορίζονται στα 1.000 ευρώ ετησίως εκ των οποίων 500 ευρώ ως Δώρο Χριστουγέννων, 250 ευρώ ως Δώρο Πάσχα και 250 ευρώ ως επίδομα καλοκαιρινής άδειας.
Για τους συνταξιούχους εφαρμόζονται οι ίδιοι περιορισμοί και τα Δώρα τους από 2 πλήρεις συντάξεις επιπλέον που ήταν για τον κλάδο κύριας ασφάλισης μετατρέπονται σε ετήσιο Δώρο 800 ευρώ εκ των οποίων 400 ευρώ ως Δώρο Χριστουγέννων, 200 ευρώ για Δώρο Πάσχα και 200 ευρώ επίδομα καλοκαιριού. Στις επικουρικές συντάξεις ωστόσο τα Δώρα καταβάλλονται κανονικά δηλαδή δύο πλήρεις επικουρικές συντάξεις το χρόνο.
Τα παραπάνω μέτρα εφαρμόστηκαν ως τον Ιούλιο του 2012, που ήρθε ο νόμος 4093 (δεύτερο μνημόνιο) και προβλέφθηκε η ολοσχερής κατάργηση αυτών των κουτσουρεμένων ποσών. Έτσι, από 1/1/2013 οι μεν δημόσιοι υπάλληλοι έχουν πλέον 12 μισθούς χωρίς κανένα άλλο επίδομα, οι δε, συνταξιούχοι όλων των ταμείων παίρνουν 12 κύριες συντάξεις το χρόνο, αλλά και 12 επικουρικές καθώς με το νόμο 4093, καταργήθηκαν τα Δώρα και από τις επικουρικές συντάξεις.
Η πρώτη προσφυγή
Οι συνταξιούχοι όπως και οι δημόσιοι υπάλληλοι προσέφυγαν στο Σ.τ.Ε για την ακύρωση των περικοπών που τους επιβλήθηκαν και την επαναφορά των Δώρων με τα ποσά που έπαιρναν ως το 2012, δηλαδή έως 800 ευρώ για τις κύριες συντάξεις, δύο επιπλέον πλήρεις επικουρικές και 1.000 ευρώ για τους εν ενεργεία δημοσίους υπαλλήλους.
Το Σ.τ.Ε αποφαίνεται για τους συνταξιούχους με τις αποφάσεις 2287-2288 τον Ιούνιο του 2015 και κρίνει αντισυνταγματική την κατάργηση των Δώρων (κύριων και επικουρικών συντάξεων), χωρίς όμως οι εν λόγω παροχές να έχουν επανέλθει μέχρι σήμερα.
Το ΣτΕ αποφάνθηκε μεταγενέστερα και για τα Δώρα των δημοσίων υπαλλήλων, με δυο αποφάσεις του. Η μια από το Στ’ Τμήμα του το 2019 που έκρινε αντισυνταγματική την κατάργηση του ετήσιου Δώρου-επιδόματος των 1.000 ευρώ και η δεύτερη που ήρθε από την Ολομέλεια του Δικαστηρίου (αποφάσεις 1307-1316/2019) που έκρινε την κατάργησή του Δώρου-επιδόματος συνταγματική.
Τώρα το ρολόι έχει μηδενιστεί και η διεκδίκηση των Δώρων είναι πάλι στο τραπέζι από την προσφυγή της ΑΔΕΔΥ στο Σ.τ.Ε με αφορμή την ηχηρή παρέμβαση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων προς την κυβέρνηση για την επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο.
Η επαναφορά των δώρων τέθηκε προς την κυβέρνηση το φθινόπωρο του 2024 από την Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων κι ακολούθησε αγωγή της ΑΔΕΔΥ, η οποία θα εκδικαστεί στο Σ.τ.Ε στις αρχές Ιουνίου.
