Της Σταματούλας Τσικρικά
Καθώς οι θερμοκρασίες πέφτουν, οι χειμερινοί μήνες φέρνουν μαζί τους αυξημένους κινδύνους για την αναπνευστική υγεία, ιδιαίτερα για τους ηλικιωμένους. Τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας είναι πιο ευάλωτα σε λοιμώξεις και επιπλοκές, καθώς το ανοσοποιητικό τους σύστημα σταδιακά εξασθενεί, ενώ αυξάνεται ο συγχρωτισμός σε κλειστούς χώρους.
Πιο συγκεκριμένα, η μεγαλύτερη ηλικία συχνά συνοδεύεται από μείωση της ικανότητας κάθαρσης των πνευμόνων, καθιστώντας δυσκολότερη την απομάκρυνση βλέννας και βακτηρίων. Επιπρόσθετα, η συνύπαρξη χρόνιων παθήσεων, όπως τα χρόνια αναπνευστικά και καρδιαγγειακά νοσήματα αυξάνουν την πιθανότητα εμφάνισης ιογενών λοιμώξεων που απαιτούν αυξημένη ιατρική φροντίδα ή ακόμα και νοσηλεία.
Οι κύριοι κίνδυνοι που επικρατούν με την πτώση των θερμοκρασιών είναι οι εποχιακές λοιμώξεις του αναπνευστικού όπως οι ιώσεις και συγκεκριμένα παθογόνα, δηλαδή η εποχική γρίπη, ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), ο πνευμονιόκοκκος, χωρίς να λησμονείται και ο κορωνοϊός. Τα παθογόνα αυτά έχουν τη δυνατότητα να εξαπλώνονται ευκολότερα τους χειμερινούς μήνες λόγω των κλειστών χώρων, της διασποράς των σταγονιδίων και της αυξημένης υγρασίας.
Δυνητικός κίνδυνος
Η πνευμονία της κοινότητας αποτελεί έναν από τους πλέον δυνητικούς κινδύνους για τους ηλικιωμένους, καθώς είναι μια σοβαρή λοίμωξη αυξημένου κινδύνου για συστηματικές επιπλοκές ή ακόμα και αρνητική έκβαση. Λόγω της φυσικής εξασθένισης του ανοσοποιητικού συστήματος με το γήρας, αλλά και της αθροιστικής επιβάρυνσης λόγω συννοσυροτήτων, η πνευμονία του κατώτερου αναπνευστικού δύναται να είναι περισσότερο επικίνδυνη σε άτομα άνω των 65 ετών.
Τα τελευταία έτη η εμπειρία στον κλεινόν άστυ, όσον αφορά τις επιπτώσεις της αιθαλομίχλης είναι αρκετά δυσάρεστη. Συνήθως παρατηρείται κατά τις βραδινές ώρες, όπου οι αυξημένες ανάγκες για θέρμανση με την καύση επικίνδυνων υλικών, επιβαρύνουν σημαντικά την ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα επιβλαβή ρύποι, όπως τα μικροσωματίδια PM2.5 να εισχωρούν στους πνεύμονες και να προκαλούν τοπική φλεγμονή με επιδείνωση των αναπνευστικών παθήσεων.
Θα πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η γνώση αποτελεί τη μέγιστη δύναμη, ενώ η τήρηση συγκεκριμένων μέτρων για τη θωράκιση του αναπνευστικού συστήματος των ηλικιωμένων είναι θεμέλιος λίθος πρόληψης.
Για παράδειγμα:
Εμβολιασμός: Ισχυρή σύσταση ο εμβολιασμός κατά της εποχικής γρίπης, του RSV και της πνευμονιοκοκκικής νόσου σύμφωνα με το επικαιροποιημένο εθνικό πρόγραμμα εμβολιασμών, με στόχο την μείωση του κινδύνου σοβαρών επιπλοκών.
Αποφυγή Καπνού και Ρύπανσης: Η μείωση της έκθεσης στην αιθαλομίχλη και ο περιορισμός του ενεργού και παθητικού καπνίσματος είναι ουσιώδη στην αποφυγή επιβλαβών εκλυτικών παραγόντων.
Θέρμανση και Εξαερισμός: Η ορθή χρήση και η κατάλληλη συντήρηση των μέσων θέρμανσης, καθώς και ο συχνός αερισμός των κλειστών χώρων βοηθούν στη μείωση της υγρασίας και των εσωτερικών ρύπων.
Υγιεινή Διατροφή και Ενυδάτωση: Νευραλγική σημασία κατέχουν η υιοθέτηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής με κατανάλωση τροφών πλούσιων σε βιταμίνες C και D, τα οποία ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, όπως και η επαρκής ενυδάτωση σύμφωνα με τις οδηγίες των ιατρών.
Ιατρική Παρακολούθηση: Η τακτική επικοινωνία και επίσκεψη στον θεράποντα ιατρό για την παρακολούθηση χρόνιων παθήσεων, καθώς και η έγκαιρη αντιμετώπιση των συμπτωμάτων απορρύθμισης χρονιών νοσημάτων είναι ζωτικής σημασίας.
Οικογενειακή και φιλική υποστήριξη: Η μοναξιά στους ηλικιωμένους αποτελεί ένα από τα πιο σοβαρά κοινωνικά και ψυχολογικά προβλήματα της σύγχρονης εποχής. Δυστυχώς, πολλοί ηλικιωμένοι ζουν μόνοι, απομονωμένοι από την οικογένεια και την κοινότητα, συνθήκες ικανές να επηρεάσουν δυσμενώς όχι μόνο την ψυχική τους υγεία αλλά και τη σωματική τους ευεξία.
Ας θυμόμαστε ότι η πρόληψη και η αυτοφροντίδα είναι το καλύτερο φάρμακο. Με την κατάλληλη προσοχή και ενημέρωση, οι ηλικιωμένοι μπορούν να παραμείνουν υγιείς και να απολαύσουν τον χειμώνα χωρίς περιττά προβλήματα υγείας, διασφαλίζοντας μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Η Δρ. Σταματούλα Τσικρικά είναι Πρόεδρος Ομάδας Προαγωγής Υγείας, Ιατρικής Εκπαίδευσης και Διακοπής Καπνίσματος Ευρωπαϊκής Πνευμονολογικής Εταιρείας-Πρόεδρος Ένωσης Πνευμονολόγων Ελλάδας
