Του Αλέξη Π. Μητρόπουλου
I. Από το 2020 στο 2024: Κατά 14,25% αυξήθηκε το μέσο μεικτό ετήσιο εισόδημα και κατά 49% αυξήθηκε ο φόρος εισοδήματος! Το 2025 οι μισθωτοί θα πληρώσουν τους περισσότερους φόρους τής Μεταπολίτευσης!
Σύμφωνα με το σχέδιο προϋπολογισμού που κατέθεσε η κυβέρνηση για το 2025 (σελίδα 24), τα έσοδα του κράτους από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων θα ανέλθουν στο ποσό-ρεκόρ των 15 δις €!! Για το έτος 2024 οι φόροι εισοδήματος φυσικών προσώπων προβλέπεται να ανέλθουν σε 14,17 δις€, αυξημένοι κατά 11,5% σε σχέση με το 2023, κατά το οποίο το εισπραχθέν ποσό από τη φορολογία εισοδήματος φυσικών προσώπων ήταν 12,7 δις €.
Σύμφωνα άλλωστε με το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα («Μεσοπρόθεσμο Δημοσιονομικό-Διαρθρωτικό Σχέδιο») που κατέθεσε η κυβέρνηση στην ΕΕ για τα έτη 2025-2028, το κράτος θα εισπράξει το υπέρογκο ποσό των 20 δις € το 2028 ΜΟΝΟ από τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων! Αυτές οι προβλέψεις τού οικονομικού επιτελείου τής κυβέρνησης προϋποθέτουν τη διατήρηση των σημερινών φορολογικών συντελεστών σε μισθούς και συντάξεις.
Εξάλλου, πρόσφατες έγκυρες έρευνες (μεταξύ άλλων, έρευνα δημοσιογράφου Θάνου Τσίρου στην «Καθημερινή της Κυριακής» στις 13-10-2024) έδειξαν ότι για την περίοδο 2024-2027 ο μέσος μισθός θα αυξηθεί κατά 15% ενώ ο φόρος εισοδήματος κατά 41%, ενώ για την περίοδο 2020-2027 ο μέσος ετήσιος μισθός θα αυξηθεί κατά 32% ενώ η φορολογία εισοδήματος κατά 114%!
Ειδικά για την πενταετία 2020-2024, παρά την αύξηση του κατώτατου μισθού από τα 650 € μεικτά στα 830 € μεικτά και την αύξηση των συντάξεων κατά 7,75%το 2023 και κατά 3,1% το 2024, η μεταβολή τού μέσου μεικτού ετήσιου μισθού είναι 14,25% και η μεταβολή τού φόρου εισοδήματος είναι 48,9%, όπως υπολογίστηκαν με την ιστοσελίδα aftertax.gr και αποκαλύπτουμε στον παρακάτω πίνακα:
Έτος Μέσο ΜΕΙΚΤΟ Ετήσιο Εισόδημα Φ.Π. Φόρος εισοδήματος Καθαρό Ετήσιο Εισόδημα μετά την αφαίρεση φόρων και ασφαλιστικών εισφορών
2020 15.943 964 12.767
2021 16.285 1.050 12.981
2022 16.818 1.149 13.331
2023 17.685 1.335 13.900
2024 18.216 1.436 14.260
Διαφορά 2020-2024
σε ευρώ 2.273 € 472€
Μεταβολή 2020-2024 14,25% 48,96%
Είναι επομένως αυτονόητο ότι καθ’ όλα τα χρόνια που προηγήθηκαν και θα ακολουθήσουν, ο ρυθμός αύξησης των φορολογικών εσόδων είναι πολύ μεγαλύτερος από τον ρυθμό που αυξάνεται το μέσο εισόδημα φυσικών προσώπων, πολύ περισσότερο που υπάρχουν και οι φόροι-«χαράτσι» (όπως η Εισφορά Αλληλεγγύης, η εισφορά υπέρ ΕΟΠΥΥ κ.λπ. «κρυφοί» φόροι) καθώς και η πρωτοφανής «προκαταβολή φόρου»!!
Επειδή η αλματώδης αύξηση των φορολογικών βαρών των μισθωτών και συνταξιούχων δεν συνδυάζεται με την τιμαριθμική αναπροσαρμογή των φορολογικών συντελεστών, είναι επιτακτική η ανάγκη να τροποποιηθούν τόσο τα όρια των φορολογικών συντελεστών όσο και οι ίδιοι οι συντελεστές. Ασφαλώς είναι επιβεβλημένη η κατ’ έτος τιμαριθμική αναπροσαρμογή των φορολογικών συντελεστών ή/και των μισθών.
Γι’ αυτό καλούμε την κυβέρνηση να θεσπίσει άμεσα την Αυτόματη Τιμαριθμική Αναπροσαρμογή των εισοδημάτων, να αναπροσαρμόσει τους φορολογικούς συντελεστές και αντίστοιχα ποσά αυτών, ώστε οι αυξήσεις στους μισθούς και τις συντάξεις να είναι πραγματικές.
Αλλιώς, η υψηλή φορολογία στη χώρα μας και ο ασυγκράτητος πληθωρισμός απομειώνει κάθε αύξηση σε μισθό και σύνταξη, γεγονός που οδηγεί στην ασφυξία τής αγοράς εργασίας και στη φτωχοποίηση εργαζομένων και συνταξιούχων.
ΙΙ. Απογοητευτικά τα πρόσφατα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ για τους καθαρούς μισθούς ολόκληρο το 2023!
Το Υπουργείο Εργασίας και ο e-ΕΦΚΑ ανακοίνωσαν πρόσφατα το επίπεδο των μισθών στον ιδιωτικό τομέα για ολόκληρο το 2023 που αναλύουμε παρακάτω.
Βεβαίως είχε προηγηθεί και ο ΟΟΣΑ που, στην Ετήσια Έκθεσή του («Taxing Wages 2023») για τους φόρους και τους μισθούς το 2023 στα κράτη-μέλη του, δυσαρεστώντας την κυβέρνηση της ΝΔ, είχε καταγράψει αδιάσειστα στοιχεία αναφέροντας ότι: «Οι μέσοι μισθοί και τα πραγματικά εισοδήματα μετά τους φόρους: Μείωση των πραγματικών μισθών μεγαλύτερη από 5,0% σημειώθηκε σε εννέα χώρες: Τσεχία (-7,0%), Εσθονία (-10,0%), Ελλάδα (-7,4%)».
Ο ίδιος Παγκόσμιος Οργανισμός (ΟΟΣΑ), στην Ετήσια Έκθεσή του για το 2024 με τίτλο ««How’s Life? 2024: Well-being and Resilience in Times of Crisis», μας κατέταξε στην 36η θέση μεταξύ των38 κρατών-μελών του (μαζί με το Μεξικό και την Κολομβία) ως προς το ύψος των ετήσιων αποδοχών των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα, την περίοδο 2010-2022.
Εξάλλου στις 7-11-2024 και η Eurostat δημοσίευσε στην ιστοσελίδα της τον μέσο μισθό πλήρους απασχόλησης ανά εργαζόμενο («Average full time adjusted salary per employee») από το 1995 μέχρι και το 2023, κατατάσσοντας τη χώρα μας στην 3η από το τέλος θέση σε ολόκληρη την ΕΕ των 27 κρατών-μελών (ακολουθούν μόνο η Βουλγαρία και η Ουγγαρία).
Πρόσφατα λοιπόν ο e-ΕΦΚΑ έδωσε στη δημοσιότητα τα «Μηνιαία στοιχεία απασχόλησης μισθωτών ασφαλισμένων ιδιωτικού δικαίου e-ΕΦΚΑ» για τους υπόλοιπους μήνες του 2023 (Σεπτέμβριος-Δεκέμβριος 2023), τα οποία συνεχίζουν να είναι άκρως ανησυχητικά για το μέλλον των μισθών, των εργατικών εισοδημάτων, αλλά και των συντάξεων, στη χώρα μας. Γιατί, όπως έχουμε αναφέρει πολλάκις, το Ασφαλιστικό είναι συνάρτηση του Εργασιακού και η αγορά εργασίας, που κυριαρχείται τα τελευταία χρόνια από μεγάλη ανεργία, τους απαράδεκτα χαμηλούς μισθούς, τις ελαστικές μορφές απασχόλησης, καθώς επίσης και από τη «μαύρη», την υποδηλωμένη και την άτυπη απασχόληση, επηρεάζει δραστικά τις εισφορές στα Ταμεία και το μέλλον των συντάξεων.
Τα σημαντικότερα ευρήματα από την τελευταία Έκθεση του Υπουργείου Εργασίας-ΕΦΚΑ για ολόκληρο το 2023, όπως συμπυκνώνονται στα ειδικότερα στοιχεία τού Δεκεμβρίου 2023, είναι τα παρακάτω:
Από τον Πίνακα 2 (λογιστικό φύλλο Ε2 του αρχείου Πινάκων) με τίτλο «Κοινές Επιχειρήσεις: Κατανομή της απασχόλησης, του ημερομισθίου και του μέσου μισθού των ασφαλισμένων ανά τύπο απασχόλησης» που παραθέτουμε, καταδεικνύεται ότι, σε σύνολο 2.563.180ασφαλισμένων, 1 στους 4 εργαζόμενους σε όλο τον ιδιωτικό τομέα, 644.103 εργαζόμενοι με μερική απασχόληση (ποσοστό 25%) λαμβάνει μηνιαίο μέσο μισθό ΜΟΝΟ 492,97€ καθαρά (425€ καθαρά).
Ειδικότερα, ως προς τον μέσο μισθό και τον τύπο απασχόλησης, για τον Δεκέμβριο του 2023 προκύπτουν και τα εξής στοιχεία:
-1.027 € καθαρά (1.313,78€ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός πλήρους απασχόλησης για 1.921.362 εργαζομένους (75% του συνόλου),
-892€ καθαρά (1.108,70€ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός για το σύνολο των εργαζομένων (2.563.180) και
-425€ καθαρά (492,97€ μεικτά) ήταν ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης για 644.103 εργαζομένους (25% του συνόλου).
ΙΙΙ.Το 25% του συνόλου των εργαζομένων (644.103 εργαζόμενοι) στον ιδιωτικό τομέα με μερική απασχόληση λαμβάνουν: -μέσο ημερομίσθιο 29,45 € μεικτά και -μέσο μηνιαίο μισθό 492,97 € μεικτά (425€ καθαρά)!
Εξάλλου, από τον ανωτέρω Πίνακα ως προς το μέσο ημερομίσθιο, για τον Δεκέμβριο 2023, συνάγεται ότι αυτό ανέρχεται:
-σε 50,90 € μεικτά για το σύνολο των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα,
-σε 29,45€ μεικτά για τους εργαζόμενους με μερική απασχόληση,
-σε 56,04€ μεικτά για τους εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση και
-η μέση συνολική απασχόληση είναι 16,74 ημέρες. Είναι αυτονόητο ότι τις λοιπές ημέρες τού μήνα αναζητείται εργασία, χωρίς αυτό να καταγράφεται από την ΕΛΣΤΑΤ και τη ΔΥΠΑ.
ΙV. Παραμένει η ανισότητα μεταξύ γυναικών και ανδρών σε μισθούς και απασχόληση. Οι γυναίκες εργαζόμενες λαμβάνουν το 83% του μισθού των ανδρών!
Από όλα τα παραπάνω στοιχεία της Έκθεσης του ΕΦΚΑ για τον Δεκέμβριο 2023, αλλά και από το Διάγραμμα IV.4.1 (σελ. 79), προκύπτει ότι η ανισότητα στις απολαβές των δύο φύλων καλά κρατεί!
Πιο συγκεκριμένα, για τον Δεκέμβριο 2023, εξάγονται τα εξής στοιχεία:
-Το μέσο ημερομίσθιο μερικής απασχόλησης ανέρχεται σε 30,08 € μεικτά για τους άντρες και για τις γυναίκες σε 29,03 € μεικτά, ενώ ταυτόχρονα οι γυναίκες εργάζονται περισσότερο και συγκεκριμένα 17,60 ημέρες τον μήνα καιοι άντρες 15,61 ημέρες.
-Το μέσο ημερομίσθιο πλήρους απασχόλησης ανέρχεται σε 59,58 € μεικτά για τους άντρες και σε 51,72 € μεικτά για τις γυναίκες.
-Ο μέσος μηνιαίος μισθός πλήρους απασχόλησης ανέρχεται σε 1.398,16 € μεικτά για τους άντρες και σε 1.211,19 € μεικτά για τις γυναίκες.
-Οι γυναίκες υπερέχουν στη μερική απασχόληση κατά 87.433 (365.768 γυναίκες και 278.335 άντρες).
V.Ανέφικτος ο στόχος για μέσο μισθό στον ιδιωτικό τομέα 1.500 € το 2027!
Από όσα αναπτύξαμε παραπάνω προκύπτει ότι ο στόχος για μέσο καθαρό μισθό στον ιδιωτικό τομέα ύψους 1.500 € το 2027 είναι προφανώς ανέφικτος.
Μετά τη συνεχιζόμενη κατάρρευση των μισθών στον ιδιωτικό τομέα και το 2023, όπως αποδείξαμε παραπάνω από τα επίσημα στοιχεία του e-ΕΦΚΑ και του Υπουργείου Εργασίας για ολόκληρο το 2023 και παρά τα αντιθέτως εξαγγελλόμενα, η κυβέρνηση πρέπει να ενισχύσει την πλήρη και ασφαλισμένη εργασία, να μειώσει δραστικά τους φορολογικούς συντελεστές και να αφήνει μεγαλύτερο έδαφος σε αξιοπρεπείς και αξιοβίωτους μισθούς, πολύ περισσότερο που στη χώρα μας τα ποσοστά ανεργίας είναι μεγάλα και ο πληθωρισμός από τους υψηλότερους στην Ευρώπη, με αρνητικό ρεκόρ στον πληθωρισμό τροφίμων ή «απληστίας»!
Η κατάσταση των μισθών στον ελληνικό ιδιωτικό τομέα έχει αντίκτυπο και στο μείζον ζήτημα του δημογραφικού! Είναι αυτονόητο ότι όσοι μεν από τους εργαζόμενους με πλήρη απασχόληση και καθαρό μέσο μηνιαίο μισθό 1.027€, έχουν δημιουργήσει οικογένειες, αυτές ζουν είτε λίγο πάνω είτε κάτω από τα όρια της φτώχειας, ενώ όσοι δεν είναι έγγαμοι, δυστυχώς απογοητεύονται και δεν το τολμούν!
Εξάλλου, υπ’ αυτές τις συνθήκες εργασιακής απορρύθμισης, δεν μπορεί να γίνει λόγος για ελεύθερο χρόνο και κοινωνική, συνδικαλιστική και πολιτιστική δράση των Ελλήνων.
Έτσι θα συνεχίζεται η καταστροφή της εγχώριας εργατικής δύναμης. Οι «εργαζόμενοι-πένητες» («working poor») αλλά και οι άνεργοι είναι εδώ, είναι δίπλα μας! Και οι προσοντούχοι νέοι μας μεταναστεύουν ακόμη στο εξωτερικό, παρά τις εξαγγελίες για τα ελκυστικά προγράμματα επαναπατρισμού των επιστημόνων και ότι «έχουμε βγει από τα Μνημόνια»!!
Συνεπώς, όσοι αρμόδιοι διατείνονται ότι ο μέσος μισθός στον ιδιωτικό τομέα έχει αυξηθεί, ας γνωρίζουν ότι αυτή είναι η «μισή αλήθεια» αφού, όχι μόνο τα ανωτέρω ποσά αφορούν μεικτές αποδοχές, αλλά η μεγάλη φορολογία και ο πληθωρισμός μειώνουν την αγοραστική δύναμη των εργαζομένων και πολύ περισσότερο τού 25% που έχουν μερική απασχόληση και μέσο μηνιαίο μισθό 425 € καθαρά!
Αν συνεχιστεί αυτή η απαράδεκτη πολιτική μισθών, με τους υψηλότερους στην Ευρώπη φορολογικούς συντελεστές, οι Έλληνες μισθωτοί και συνταξιούχοι θα συνεχίσουν να φτωχοποιούνται και να περιθωριοποιούνται από την ενεργό κοινωνική και οικονομική ζωή.
Ο Αλέξης Π. Μητρόπουλος είναι Καθηγητής Πανεπιστημίου-Πρόεδρος ΕΝΥΠΕΚΚ
