Του Θάνου Ασκητή
Δεν είναι λίγοι οι άνδρες μέσης και τρίτης ηλικία που αισθάνονται ότι έχουν μειωμένη διάθεση για σεξουαλική επαφή. Μπορεί να νιώθουν ότι η σεξουαλική τους επιθυμία ελαττώνεται καθώς μεγαλώνουν ή ακόμη ότι η στύση τους δεν είναι σκληρή, όπως στο παρελθόν. Αυτό τους κάνει να αναρωτιούνται αν αυτές οι αλλαγές έχουν να κάνουν με την ηλικία τους δημιουργώντας τους επιπλέον προβληματισμούς και απορίες για τη σεξουαλική τους ζωή. Μάλιστα, πολλοί είναι εκείνοι που αναρωτιούνται μέχρι ποια ηλικία θα μπορούν να έχουν την επιθυμία και τη «δύναμη» για σεξουαλική επαφή.
Η απάντηση είναι ότι η σεξουαλικότητα, όπως εκφράζεται μέσω της ερωτικής επιθυμίας, δεν έχει ηλικία! Ο βιολογικός κύκλος του άνδρα βέβαια, με την πάροδο των ετών, μπορεί να αλλάζει επιφέροντας μεταβολές ως προς την συχνότητα των σεξουαλικών επαφών, την επιθυμία και τη σκληρότητα της στύσης, χωρίς όμως αυτό να ισοδυναμεί με τη σεξουαλική του «σιγή».
Αν η επιθυμία και η διάθεση για σεξ είναι σημαντικά μειωμένη, σε σύγκριση με το παρελθόν, τότε αυτό μπορεί να δείχνει ότι υπάρχει κάποια σεξουαλική δυσλειτουργία. Η μειωμένη (ή υποτονική) σεξουαλική επιθυμία, ως πρόβλημα δεν αφορά μόνο τις γυναίκες. Πράγματι, στις ημέρες μας εκτιμάται ότι ένα μεγάλο ποσοστό του ανδρικού πληθυσμού μέσης και τρίτης ηλικία «βασανίζεται» από τη δυσλειτουργία αυτή. Στην υποτονική σεξουαλική επιθυμία υπάρχει μείωση ή ακόμα και απουσία σεξουαλικών φαντασιώσεων, αλλά και διάθεσης του ατόμου για εμπλοκή στη σεξουαλική δραστηριότητα.
Οι παράγοντες
Τα αίτια της υποτονικής σεξουαλικής επιθυμίας, όπως σε κάθε σεξουαλική δυσλειτουργία, έχουν να κάνουν με οργανικούς και ψυχολογικούς παράγοντες. Όσον αφορά τα οργανικά αίτια, σε αυτά περιλαμβάνονται ασθένειες, με κυρίαρχες τον διαβήτη και τις καρδιολογικές παθήσεις. Ειδικά ο διαβήτης, είναι μια νόσος που έχει υψηλή συσχέτιση με την κατάθλιψη, η οποία μπορεί να προκαλέσει υποτονική σεξουαλική επιθυμία, όπως έχουν δείξει τα αποτελέσματα πολλών ιατρικών ερευνών. Σημαντικό επίσης είναι να αναφερθεί ότι η διαταραχή ορμονών, όπως μειωμένα επίπεδα τεστοστερόνης, ανωμαλίες της υπόφυσης και του υποθάλαμου στον εγκέφαλο αλλά και υποθυρεοειδισμός μπορεί να σχετίζονται με αυτή τη σεξουαλική δυσλειτουργία. Τέλος, επιβαρυντικοί παράγοντες μπορεί να είναι η κατάχρηση αλκοόλ και άλλων εθιστικών ή ναρκωτικών ουσιών.
Τα ψυχολογικά αίτια, τις περισσότερες φορές, έχουν να κάνουν με ψυχικές διαταραχές, όπως η κατάθλιψη και το άγχος. Ειδικότερα η κατάθλιψη φαίνεται να έχει άμεση σχέση με τη μειωμένη ερωτική επιθυμία, αφού η ίδια η νόσος δημιουργεί αίσθημα έλλειψης ευχαρίστησης στο άτομο, προκαλώντας άσχημη διάθεση και απώλεια επιθυμίας να κάνει οποιαδήποτε δραστηριότητα, ακόμη και σεξουαλική επαφή. Επιπλέον, στον άνδρα, τα ψυχολογικά αίτια έχουν να κάνουν με το πώς νιώθει ο ίδιος με τον εαυτό του καθώς και με τις σωματικές και συναισθηματικές αλλαγές που βιώνει κατά τη μέση ηλικία. Μπορεί να αισθάνεται ότι μεγαλώνει, ότι γερνάει, ότι το σώμα του αλλάζει, πως οι δυνάμεις και οι αντοχές του τον «εγκαταλείπουν».
Επίσης, στρεσογόνοι παράγοντες, όπως επαγγελματικό άγχος, οικονομικά προβλήματα και πένθος λόγω απώλειας αγαπημένου προσώπου, είναι πιθανό να επηρεάσουν αρνητικά την ερωτική του διάθεση. Άλλες αιτίες μπορεί να έχουν να κάνουν με προβλήματα που αντιμετωπίζει στη σχέση του με τη σύζυγο ή να παρατηρεί ότι η γυναίκα που έχει δίπλα του αλλάζει, αδιαφορώντας για την εξωτερική της εμφάνιση και θεωρώντας πως το σεξ δεν αποτελεί πια σημαντικό κομμάτι της σχέσης.
Οι διαταραχές
Επιπλέον, άλλες σεξουαλικές δυσλειτουργίες, όπως η διαταραχή της στύσης, η ανεσταλμένη και η πρόωρη εκσπερμάτιση μπορεί να προκαλέσουν, δευτερογενώς, υποτονική σεξουαλική επιθυμία. Για παράδειγμα, ένας άνδρας που αντιμετωπίζει χρόνια διαταραχή της στύσης και κάθε φορά που δοκιμάζει να κάνει σεξ αποτυγχάνει, είναι πιθανό να βιώσει μείωση της σεξουαλικής του επιθυμίας.
Αυτή η σεξουαλική δυσλειτουργία μπορεί να έχει πολλές αρνητικές συνέπειες γενικότερα στη ζωή του ατόμου. Δεν είναι λίγοι οι άνδρες που κλείνονται στον εαυτό τους και σταματούν να διεκδικούν τη σεξουαλική επαφή. Ο άνδρας που δεν έχει διάθεση για σεξ κυριαρχείται από ποικίλα δυσάρεστα συναισθήματα. Μπορεί να αισθάνεται στεναχώρια, απογοήτευση, να νιώθει ανίκανος ως άνδρας και να νιώθει θυμό για τον εαυτό του. Επίσης, η εμφάνιση αυτού του σεξουαλικού προβλήματος προκαλεί στον άνδρα αναστάτωση και σκέψεις ότι «έχω τελειώσει ως άνδρας» καθώς και απογοήτευση που δεν μπορεί να κάνει σεξ και να προσφέρει ικανοποίηση στη σύντροφό του. Η ύπαρξη σεξουαλικής επιθυμίας είναι πολύ σημαντική για τον άνδρα καθώς ένα μεγάλο μέρος της αυτοπεποίθησής του καθορίζεται από την εύρυθμη λειτουργία της σεξουαλικής του ζωής.
Είναι σημαντικό να αναφερθεί ότι στις ημέρες μας το πρόβλημα της μειωμένης ερωτικής επιθυμίας μπορεί να λυθεί. Ο άνδρας δεν πρέπει να «κουκουλώνει» και να διαιωνίζει το πρόβλημα, αλλά να το αναγνωρίσει διεκδικώντας λύση, ζητώντας δηλαδή βοήθεια από εξειδικευμένους επιστήμονες. Μπορεί να απευθυνθεί σε ουρολόγο – ανδρολόγο και ψυχολόγο ή ψυχίατρο με ειδίκευση στη σεξουαλική υγεία. Στην εποχή μας κάθε σεξουαλικό πρόβλημα μπορεί να θεραπευτεί! Ένας άνδρας που επιθυμεί και διεκδικεί το σεξ, μπορεί να έχει σεξουαλική ζωή μέχρι και τα βαθιά γεράματα!
Ο Δρ. Θάνος Ασκητής είναι Ψυχίατρος-Σεξολόγος-Καθηγητής Ψυχιατρικής EUC-Πρόεδρος Ινστιτούτου Ψυχικής & Σεξουαλικής Υγείας-Μέλος ΕΨΕ, APA/USA, ISSM/ESSM-Αντιπεριφερειάρχης Υγείας
