Μια υπόθεση που αφορά μεγάλο αριθμό εργαζομένων εκδικάστηκε στο Συμβούλιο της Επικρατείας, το οποίο καλείται να αποφανθεί επί της ουσίας αν οι συνταξιούχοι χηρείας που εισπράττουν διπλή εθνική σύνταξη επειδή δικαιούνταν και σύνταξη για διαφορετική αιτία, θα συνεχίσουν να τη λαμβάνουν.
Στο Α’ Τμήμα του Συμβουλίου της Επικρατείας, με πρόεδρο την αντιπρόεδρο Άννα Καλογεροπούλου και εισηγήτρια τη σύμβουλο Επικρατείας Μαρίνα-Αλεξάνδρα Τσακάλη, συζητήθηκε αν μπορεί ή όχι να χορηγούνται δυο συντάξεις στον ίδιο απόμαχο της εργασίας.
Αναλυτικότερα, συζητήθηκαν επτά συνολικά αιτήσεις ακύρωσης Συλλόγων συνταξιούχων που ζητούν να ακυρωθεί το υπ΄ αριθμ Φ80000/Δ17/109302/30.12.2021 έγγραφο του υφυπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων που αφορά την «εθνική σύνταξη και κατώτατα όρια σε περίπτωση σώρευσης – Συντάξεις χηρείας μετά την πρώτη τριετία».
Το έγγραφο αυτό, ερμηνεύει τη σχετική διάταξη του νόμου 4387/2016, σύμφωνα με την οποία ο δικαιούχος περισσοτέρων συντάξεων λαμβάνει μόνο μία εθνική σύνταξη, ισχύει ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος δικαιούται σύνταξη λόγω θανάτου (χηρείας) και σύνταξη για διαφορετική αιτία (λόγω γήρατος ή αναπηρίας ή θανάτου).
Όπως είναι γνωστό, μέχρι τώρα στους συνταξιούχους χηρείας, οι οποίοι δικαιούνταν ταυτόχρονα και σύνταξη για διαφορετική αιτία, χορηγούνταν διπλή εθνική σύνταξη.
Η εγκύκλιος Τσακλόγλου
Η υπόθεση αφορά 3 αιτήσεις ακύρωσης που εχουν υποβληθεί κατά εγγράφου του υφυπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων Παναγιώτη Τσακλόγλου, στο οποίο προβλέπεται ότι η διάταξη του νόμου (άρθρο 7 παρ. 5 του ν. 4387/2016) σύμφωνα με την οποία ο δικαιούχος περισσοτέρων συντάξεων λαμβάνει μόνο μία εθνική σύνταξη, ισχύει ακόμη και στην περίπτωση που κάποιος δικαιούται σύνταξη λόγω θανάτου (χηρείας) και σύνταξη για διαφορετική αιτία (λόγω γήρατος ή αναπηρίας). Μέχρι τώρα στους συνταξιούχους χηρείας, οι οποίοι δικαιούνταν ταυτόχρονα και σύνταξη για διαφορετική αιτία, χορηγούνταν διπλή εθνική σύνταξη.
Το επίμαχο το έγγραφο προβλέπει ότι:
α) δεν έχει αναδρομική ισχύ (επομένως, η μη χορήγηση της δεύτερης εθνικής σύνταξης εφαρμόζεται στις συντάξεις χηρείας που απονέμονται μετά την 1.1.2022),
β) οι ήδη καταβαλλόμενες στους συνταξιούχους λόγω θανάτου διπλές εθνικές συντάξεις θα συνεχίζουν να καταβάλλονται ως προσωπική διαφορά και
γ) τα επιπλέον ποσά εθνικών συντάξεων που καταβλήθηκαν δεν αναζητούνται.
Οι σύμβουλοι Επικράτειας καλούνται να κρίνουν αν το προσβαλλόμενο έγγραφο αποτελεί μία απλή εγκύκλιο προς τον e-ΕΦΚΑ για την σωστή ερμηνεία και εφαρμογή του νόμου, όπως ισχυρίζεται το υπουργείο, ή αν πρόκειται για μία απόφαση που θέτει νέους κανόνες, όπως ισχυρίζονται οι προσφεύγοντες συνταξιούχοι, η οποία, εφόσον δεν δημοσιεύθηκε στο ΦΕΚ, δεν ισχύει και πρέπει να ακυρωθεί.
Τι υποστήριξαν οι δικηγόροι
Κατά την ακροαματική διαδικασία, οι δικηγόροι των συνταξιούχων, υποστήριξαν, μεταξύ των άλλων, ότι η προσβαλλόμενη πράξη παραβιάζει την αρχή της καλής νομοθέτησης και την αρχή της ασφάλειας του δικαίου, καθώς και ότι αντίκειται στις διατάξεις των άρθρων 4 και 22 του Συντάγματος, στο άρθρο 1 του Πρώτου Πρόσθετου Πρωτοκόλλου της ΕΣΔΑ, στην αρχή της προστατευόμενης εμπιστοσύνης του διοικουμένου και στην συνταγματική αρχή της αναλογικότητας.
Παράλληλα, το υπουργείο υποστήριξε, μεταξύ άλλων, ότι η προσβαλλόμενη εγκύκλιος είναι αμιγώς ερμηνευτική, εφόσον αποκαθιστά την ορθή εφαρμογή των σχετικών διατάξεων του άρθρου 7 του ν. 4387/2016, και ότι, η διπλή εθνική σύνταξη δεν μπορεί να δικαιολογηθεί επί σώρευσης σύνταξης θανάτου με άλλη σύνταξη, εφόσον έχει νομοθετηθεί και χορηγείται κατώτατο όριο σύνταξης θανάτου.
Η εισηγήτρια των υποθέσεων ανέφερε ότι «ανακύπτει το ζήτημα αν το προσβαλλόμενο έγγραφο, ενόψει του περιεχομένου του, συνιστά απλή ερμηνευτική εγκύκλιο χωρίς εκτελεστό χαρακτήρα ή αν, αντιθέτως, θέτει νέες ρυθμίσεις, και, ως εκ τούτου, αποτελεί στην ουσία εκτελεστή κανονιστική πράξη, η οποία, εφόσον δεν δημοσιεύθηκε στην ΕτΚ, είναι ανυπόστατη και ακυρωτέα για λόγους ασφάλειας δικαίου».
Το δικαστήριο επιφυλάχθηκε να εκδώσει την απόφασή του.
Τέλος, έξω από το δικαστικό Μέγαρο του ΣτΕ, είχε συγκεντρωθεί μικρή ομάδα συνταξιούχων εκπροσώπων συνταξιουχικών Σωματείων και Συλλόγων.
