Ιδανικά θα μιλούσαμε για την μετατροπή ενός ενεργοβόρου ακινήτου σε σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας
Του Μιχάλη Χριστοδουλίδη*
Ο αριθμός των Ενεργειακών Πιστοποιητικών που έχουν εκδοθεί από το 2011 μέχρι σήμερα, σχεδόν καλύπτει το 70% του κτηριακού αποθέματος, δηλαδή το ΥΠΕΝ έχει πλέον μια μεγάλη βάση δεδομένων για την ενεργειακή ταυτότητα των κτηρίων. Όσον αφορά τα προγράμματα εξοικονόμησης ενέργειας στον κτηριακό τομέα, έχουν τρέξει έξι τον αριθμό την τελευταία δεκαετία με διάφορες παραλλαγές, ενώ έχουν ολοκληρώσει τις επιδοτούμενες ενεργειακές επεμβάσεις πάνω από 220 χιλιάδες νοικοκυριά.
Ωστόσο η γραφειοκρατική διαδικασία ολοκλήρωσης των φακέλων των εγκεκριμένων έργων και η εν συνεχεία αποπληρωμή των αναδόχων παραμένει στα αρνητικά σημεία αυτών των προγραμμάτων, αφού οι έλεγχοι και οι πληρωμές καθυστερούν για πολύ μεγάλο χρονικό διάστημα, με αποτέλεσμα πολλοί ενδιαφερόμενοι με αυτά τα προγράμματα να αποθαρρύνονται και στην συνέχεια να εγκαταλείπουν.
Επιπλέον, το επιτελείο του ΥΠΕΝ προετοιμάζει για το φθινόπωρο που μας έρχεται το νέο «Εξοικονομώ 2024» με ένα μοντέλο διαφορετικό από εκείνα των προηγούμενων ετών. Για την υλοποίησή του έχουν εξασφαλιστεί περί τα 700 εκατ. ευρώ από το ΕΣΠΑ, ενώ υπολογίζεται να προστεθούν και 170 εκατ. ευρώ από το RePowerEu.
Κεντρικός άξονας των παρεμβάσεων για την ενεργειακή αναβάθμιση των νοικοκυριών θα αποτελεί και πάλι η τοποθέτηση αντλιών θερμότητας, όπως άλλωστε προστάζουν και οι κατευθύνσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία θέλει να τις καταστήσει υποχρεωτικές για νέα συστήματα θέρμανσης από το 2029. Το νέο πρόγραμμα για τα νοικοκυριά θα προβλέπει αυξημένες επιδοτήσεις για εγκατάσταση αντλιών θερμότητας, ενώ στις επιλέξιμες δαπάνες θα παραμείνουν και άλλες παρεμβάσεις που αφορούν αναβάθμιση θερμομόνωσης, συστημάτων χρήσης ζεστού νερού, αλλαγή κουφωμάτων.
Χωρίς περιορισμούς
Το νέο εξοικονομώ δεν θα έχει περιορισμούς σε εισοδηματικά κριτήρια και θα πριμοδοτεί περισσότερο τα ακίνητα που έχουν ανάγκη περισσότερο για θέρμανση, δηλαδή θα λαμβάνεται υπόψιν σημαντικά οι βαθμοημέρες της περιοχής, δηλαδή όπως ακριβώς συνέβη και με την χορήγηση του επιδόματος θέρμανσης. Ένα ακίνητο στην Καστοριά θα έχει μεγαλύτερη μοριοδότηση στην επιλογή ένταξης στο πρόγραμμα, σε σχέση με ένα ακίνητο στον Άγιο Νικόλαο της Κρήτης.
Εθνικός στόχος παραμένει η ενεργειακή αναβάθμιση των ακινήτων και κυρίως αυτών που είναι ενεργοβόρα. Ιδανικά θα μιλούσαμε για την μετατροπή ενός ενεργοβόρου ακινήτου σε σχεδόν μηδενικής κατανάλωσης πρωτογενούς ενέργειας. Από το 2030 και μετά, όλα τα νεόδμητα ακίνητα θα πρέπει να κατατάσσονται στην ενεργειακή κλάση «A+». Σήμερα εδώ και 3 χρόνια αυτή η υποχρέωση θέλει τα νεόδμητα ακίνητα να κατατάσσονται σε μία κλάση χαμηλότερη, στην «Α».
Η ενεργειακή αναβάθμιση ενός ακινήτου έχει υψηλό κόστος και εάν η Πολιτεία δεν στηρίξει αυτό τον εθνικό στόχο με χρήματα, είτε από το ΕΣΠΑ, είτε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, είτε από το RepowerEUο μέσος ιδιοκτήτης θα δυσκολευτεί να καλύψει εξολοκλήρου όλη αυτή την ενεργειακή αναβάθμιση που μέχρι σήμερα πρέπει να υλοποιήσει ένα πακέτο παρεμβάσεων, ώστε να ανέβει τρεις ενεργειακές κλάσεις. Το κόστος περίπου μιας ενεργειακής αναβάθμισης κατά τρείς κλάσεις σήμερα κοστίζει από 250 έως 300 ευρώ.
Παραδείγματα
Παρακάτω θα δώσουμε κάποια παραδείγματα ενεργειακής αναβάθμισης που ενσωματώνουν διάφορα σενάρια ενεργειακών παρεμβάσεων σε ένα ακίνητο, λαμβάνοντας υπόψιν και τις τρέχουσες τιμές ενέργειας και κτήσης ενεργειακού εξοπλισμού.
Καταρχήν ένα σπίτι αμόνωτο με παλιά κουφώματα αποτελεί τον νούμερο ένα παράγοντα υπερκατανάλωσης ενέργειας, και κατά δεύτερον, αποτελεί μια εστία δημιουργίας κακών συνθηκών διαβίωσης (υγρασία, σκόνη, θόρυβος, οσμές, κλπ) και κακής υγιεινής (συχνές λοιμώξεις του αναπνευστικού, αλλεργίες, κλπ).
Ένα ενεργοβόρο σπίτι (ενεργειακή κλάση «Η») εμβαδού 80 τ.μ. – 100 τ.μ. που κατοικείται από 4 μέλη, το οποίο βρίσκεται στην Β Κλιματική Ζώνη (Αττική) για να καλύψει τις καθημερινές βασικές ενεργειακές ανάγκες του, ο ένοικος του πληρώνει ετησίως:
• για ρεύμα περίπου 6.000KWh x 0,23 €/KWh = 1.380 € (περιλαμβάνονται χρεώσεις υπέρ τρίτων συν φόροι)
• για πετρέλαιο 750 lt. X 1,30 €/lt = 975 €
Συνολικά πληρώνει 2.355 €
Εάν το ετήσιο οικογενειακό εισόδημα του είναι στα 13.375€ (ΕΛΣΤΑΤ 2022), τότε το νοικοκυριό πληρώνει το 17,6% του εισοδήματος του σε λογαριασμούς ενέργειας. Επισημαίνεται ότι για το 2021, το αντίστοιχο ποσοστό στα κράτη μέλη της Ε.Ε ήταν στο 9,4%. (Δείκτης Ενεργειακής Φτώχειας, Eurostat 2021)
Ας ξεκινήσουμε πρώτα να θωρακίσουμε το κέλυφος του σπιτιού με εξωτερική θερμομόνωση και αλλαγή κουφωμάτων.
Θερμοπρόσοψη περίπου 50 τ.μ. επί 45 €/τ.μ. = 2.250 €
Κουφώματα ενεργειακά 12 τ.μ. επί 350€/τ.μ. = 4.200 €
Σύνολο = 6.450 €
Ας αναβαθμίσουμε στην συνέχεια το σύστημα θέρμανσης, ψύξης, παραγωγής ζεστού νερού χρήσης και φωτισμού.
Ατομικό λεβητάκι αερίου συμπύκνωσης 24KW = 3.150 €
Ηλιακός θερμοσίφωνας 180lt = 1.200 €
Τρία (3) νέα κλιματιστικά inverter A++ = 1.600 €
Λαμπτήρες LED = 150 €
Σύνολο = 6.100 €
Με μία συνολική δαπάνη 6.450€ + 6.100€ = 12.550€ (προμήθεια και τοποθέτηση), το σπίτι αναβαθμίζεται πέντε κατηγορίες προς τα πάνω, δηλαδή από την ‘’Η’’ ενεργειακή κλάση στη «Β+». Αυτομάτως οι ετήσιοι λογαριασμοί ενέργειας θα έχουν ως εξής
• για ρεύμα περίπου 3.400KWh x 0,23 €/KWh = 782 € (περιλαμβάνει χρεώσεις υπέρ τρίτων συν φόρους)
• για αέριο 5.900 θερμικές KWh X 0,075 €/KWh t = 442 €
Συνολικά θα πληρώνει 1.224 €
Τελικώς το νοικοκυριό εξοικονομεί κάθε χρόνο 2.355€ -1.224€ = 1.131€. Κάνει απόσβεση περίπου σε 10 έτη και το ποσοστό που πληρώνει για ενέργεια σε σχέση με το μέσο ετήσιο εισόδημα του, από το 17,6% πέφτει στο 9,15% (δηλαδή στο μέσο όρο της Ε.Ε). Εάν το σπίτι αυτό ενταχθεί σε ένα επιδοτούμενο πρόγραμμα εξοικονόμησης ενέργειας, με ποσοστό επιδότησης 65% , τότε ο ένοικος του σπιτιού αυτού θα πληρώσει από την τσέπη του 4.392 ευρώ όπου η απόσβεση του κεφαλαίου του θα γίνει σε 4 έτη, ενώ με άτοκο τετραετές τραπεζικό δάνειο θα πληρώνει 73,20 ευρώ την μηναία δόση.
• Ο Μιχάλης Χριστοδουλίδης είναι Διπλωματούχος Μηχανολόγος Μηχανικός ΑΠΘ-Ενεργειακός Επιθεωρητής
